.
Pankreas karın boşluğunda yer alan 15 santimetre uzunluğunda ekzokrin ve endokrin iki farklı fonksiyonu bulunan bir salgı bezidir. Ekzokrin bezler sindirime yardımcı olan özsuyu salgılayıp, ince bağırsağa iletir. Böylece besinlerde bulunan karbonhidrat, protein ve yağlar ayrıştırılır ve enerji olarak depolanır. Endokrin fonksiyonu ise glikojen ve insülin hormonları salgılayarak kandaki glikozu belli bir seviyede tutmaya çalışır. Pankreas kanseri genellikle 65 yaş üzerinde görülür. Sıklık sorasına göre pankreasın %60 baş, %10 gövde ve %8 kuyruk kısmından köken alır.
Risk Faktörleri Nelerdir?
- Sigara ve alkol kullanımı
- İleri yaş
- Petrol ürünleri veya benzeri kimyasallara maruz kalma
- Meyve-sebzeden yoksun beslenme alışkanlığı
- Obezite
- Kronik pankreas iltihabı
- Uzun süreli Tip2 Diyabet
- Bazı genetik hastalıklar; Lynch Sendromu, PeutzJeghers Sendromu, Herediter BRCA-2 mutasyonu ilişkili meme/over kanseri
Belirtileri Nelerdir?
- Ciltte sararma
- Kaşıntı
- İdrar renginde koyulaşma
- Üst/orta karın veya sırt bölgesinde ağrı
- Açıklanamayan kilo kaybı
- İştah kaybı
- Yorgunluk
.jpg)
Tanısı Nasıl Konulur?
Pankreas kanseri tanısı ultrason ya da bilgisayarlı tomografi yardımıyla biyopsi alınarak konulur. ERCP biliyer kanaldaki tıkanıklığı göstererek tanıya yardımcı olur. Ameliyat olacak hastalarda biyopsi yapılmayabilir. CEA ve CA19-9 gibi kanda bakılan tümör belirteçlerihastalığın takibinde kullanılır. %90 adenokarsinom alt türü görülür. Daha az oranda asiner hücreli ve nöroendokrin tümörler olabilir. Pankreasın nöroendokrin kanserlerinde Lu-PET adenokanserlerinde FDG-PET evreleme için kullanılır.
-
- Tedavisi:
-
Bölgesel pankreas kanserinde tedavi
- Pankreas başındaki kanserler için ‘’whipple’’ ameliyatı yapılır. Ameliyat sırasında pankreasın başı, midenin ve oniki parmak barsağının bir bölümü, safra kanalının bir bölümü ve safra kesesi çıkarılır.
- Pankreasın gövde ve kuyruk tümörlerinde ameliyat sırasında pankreasin gövde veya kuyruk kısmı ve dalak çıkarılır.
-
Asit (karın içinde sıvı toplanması)genellikle hastalığın ileri dönemlerinde hem beslenmeyi olumsuz etkiler, hem de baskı ile barsaklarınçalışmasını bozar. Asit fazla miktarda olursa akciğerlere baskı yapararak solunum sıkıntısına yol açabilir.Asit tedavisinde idrar söktürücü ilaçların bir miktar yararı olabilir. Ancak daha etkili tedavi‘parasentez’ adı verilen işlemle iğne yardımıyla karın içindeki suyun boşaltılması yoluyla yapılır. Boşaltılan sıvı proteinden zengin olması nedeniyle vücudun protein dengesini bozmamak için boşaltılacak sıvının çok yüksek hacimde olmamasına dikkat edilmelidir.
-
Ameliyat olmuş hastalarda kemoterapi
Ameliyat olmuş tüm hastalara 6 ay boyunca kemoterapi uygulanır. Sağkalımda %10-20 oranında artış sağlar.
Bölgesel ilerlemiş pankreas kanserinde tedavi
Pankreastaki tümör çevre dokulara ve damarlara yapışık olduğu durumda ameliyata hazırlık için tümörü küçültücü kemoterapi uygulanır. Kemoterapi sonunda tekrar film çekilip değerlendirme yapılır. Ameliyata uygun olan hastalarda ameliyatla küçülen tümör çıkarılır.Yeterli küçülme sağlanamaması durumunda kemoterapiye radyoterapi ilave edilerek tedaviye devam edilir.
Metastatik pankreas kanserinde tedavi
Performansı iyi hastalarda kemoterapi sağkalımartışı sağlar. Bu amaçla bir ya da birkaç ilaç kombine edilerekuygulanıruygulanır.
Pankreas kanserinde destek tedaviler
Sarılıkiçin endoskopik stent konulması yarar sağlayabilir. Sarılığın endoskopik olarak tedavi edilmesi mümkün değilse dışarıdan perkütanbilier drenaj (PTK) ile safra boşaltımı sağlanabilir.
Ağrıiçin oral opioidler,çölyakplexus blokajı ve radyoterapi kullanılabilir
Beslenme birçok pankreas kanseri hastasında önemli problemdir. İştahsızlık dışında ağrı ve bulantınedeniyle yeterli beslenemeyen hastalara protein içeriğinden zengin hazır beslenme ürünleri verilir.
Sindirim sorunları pankreasın işlev görmemesi nedeniyle sık görülen sorunlardandır. Gaz şişkinlik ve ishal gibi belirtilerle seyreder.Yavaşlamış mide boşalmasını hızlandırmak için metoklopramid ve yağ emilimi için pankreatik enzimler ağız yoluyla verilebilir
-
-